Alle berichten van nancyheidema

De nieuwe Schijf van Vijf

Het Voedingscentrum presenteert de nieuwste update van de Schijf van Vijf en start een landelijke campagne. Het voorlichtingsmodel in de vorm van een schijf met 5 vakken geeft de essentie van gezond eten weer. Mensen kunnen hiermee gezonde(re) keuzes maken naar eigen smaak en voorkeur. Elke stap richting de Schijf van Vijf levert gezondheidswinst op.

Meer dan ooit zet de omgeving aan tot ongezond eten. In deze tijd van overvloed en verwarring over voeding biedt de Schijf van Vijf houvast. Aan de basis van de Richtlijnen Schijf van Vijf staan de Richtlijnen Goede Voeding 2015 van de Gezondheidsraad, samen met bestaande normen voor voedingsstoffen. Er is in Nederland geen ander voorlichtingsmodel zo uitvoerig wetenschappelijk onderbouwd.

Onbewerkte producten voeren de boventoon in de Schijf van Vijf. Veel fruit, groente en volkorenproducten. Vlees mag wat minder en kan vervangen worden door peulvruchten, noten, ei of tofu. Ook staat er vis en zuivel in, zachte en vloeibare smeer- en bereidingsvetten voor de onverzadigde vetten, en kraanwater, thee en koffie als de beste vochtleveranciers.

Alles wat goed voor je is

Wie eet volgens de Schijf van Vijf krijgt alles binnen voor een goede gezondheid. Het geeft de optimale combinatie weer van producten die de Gezondheidsraad aanraadt om chronische ziekten te voorkomen, en producten die zorgen voor genoeg energie en alle nodige voedingsstoffen om het lichaam fit te houden. Gezond eten volgens de Schijf van Vijf betekent: vooral uit de Schijf van Vijf eten; elke dag uit elk vak de juiste hoeveelheden en volop variëren. Bewerkte producten bevatten over het algemeen veel suiker, zout of verzadigd vet en staan niet in de Schijf van Vijf. Snoep, snacks, koek, sauzen, vleeswaren, sappen en zoet broodbeleg kunnen er wel bij, maar niet te veel en niet te vaak.

Stapsgewijs en op maat

De consument bepaalt zelf welke stappen hij kan en wil maken richting Schijf van Vijf. De nadruk in de advisering ligt op veranderingen waarbij elke stap in de goede richting telt. De nieuwe tool Mijn Eet-update geeft persoonlijke suggesties hiervoor en herinnert deelnemers aan hun voornemen.

Voeding is bovendien heel persoonlijk. Daarom houden we in de advisering zoveel mogelijk rekening met leeftijd, geslacht, eetgedrag en persoonlijke voorkeuren. De Schijf van Vijf voor jou-tool laat met verschillende voorbeelden zien hoe je de aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen uit de Schijf van Vijf omzet in een dagmenu naar eigen smaak.

Dezelfde naam, nieuw beeldmerk

In 2015 blijkt de naam ‘Schijf van Vijf’ bekend bij  92% van de Nederlanders. Uit onderzoek naar het effect van de visuele vorm van voedingsvoorlichtingsmodellen blijken piramides, regenbogen en schijven even goed wat betreft effectiviteit en efficiëntie. Daarom is wederom gekozen voor een schijf en het behouden van de naam.

Het beeldmerk van de Schijf van Vijf dient als een geheugensteun voor gezond eten. De iconen die zijn afgebeeld, zijn bedoeld als voorbeelden van producten die passen in dat deel van de Schijf van Vijf. Deze zijn minder specifiek en minder ‘smaak- en cultuurgevoelig’ dan foto’s. Zo kan iedereen zijn eigen favoriete producten herkennen. De grootte van de vakken in de Schijf van Vijf is gebaseerd op de aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen van elk vak.

Meer dan gezond

Het Voedingscentrum heeft ook een verantwoordelijkheid naar de toekomstige generaties, zodat ook zij nog voldoende gezond voedsel tot hun beschikking hebben. Bij de vertaling van de Richtlijnen Goede Voeding 2015 van de Gezondheidsraad naar de Schijf van Vijf is duurzaamheid daarom meegewogen. Ook blijven de adviezen voor voedselveiligheid, zoals hygiënisch omgaan met eten en voldoende variëren, centraal staan. Daarnaast wordt in de advisering rekening gehouden met een goede energiebalans en geeft het Voedingscentrum tips hoe je kunt omgaan met ongezonde verleidingen in de omgeving.

Totstandkoming Schijf van Vijf

Het Voedingscentrum heeft de richtlijnen en het beeldmerk van de Schijf van Vijf samengesteld op basis van de Richtlijnen Goede Voeding 2015 van de Gezondheidsraad, met berekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en met bijdragen van externe wetenschappers op het gebied van voeding, gedrag, communicatie en duurzaamheid, professionals in de zorg, zoals diëtisten, en feedback van consumenten.

PowerSlim vs crashdieet

Geschreven door Hylke Boelens | Diëtist PowerSlim

Regelmatig krijg ik de vraag wat nu het verschil is tussen PowerSlim en een crashdieet. Begrijpelijk, want normaal gesproken betekent snel afvallen ook dat je met een crashdieet te maken hebt en dat is allesbehalve gezond. Ik zal eerst uitleggen wat er met je lijf gebeurt als je een crashdieet volgt en waarom dit alleen maar averechts werkt. Daarna leg ik uit hoe gezond afvallen wel mogelijk is.

Je stofwisseling

Je lichaam heeft dagelijks een bepaalde hoeveelheid energie (calorieën) nodig om in leven te blijven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan processen zoals het laten kloppen van je hart, celvernieuwing en je ademhaling. Deze benodigde basisbehoefte noemen we het basaalmetabolisme. Bij de meeste mensen ligt dit zo rond de 1300 – 1500 calorieën per dag. Als je een inactieve levensstijl hebt dan zal je totale dagelijkse behoefte niet veel hoger liggen.

Wat is een crashdieet?

Bij een crashdieet is de hoeveelheid energie (calorieën) die je eet, ver beneden je basisbehoefte. Er wordt alleen gelet op de hoeveelheid calorieën die je eet, zonder rekening te houden met de functie van de verschillende voedingsstoffen die je nodig hebt. Het gevolg hiervan is dat je ook te weinig bouwstoffen binnenkrijgt, terwijl je deze juist éxtra hard nodig hebt als je op rantsoen bent. Gebeurt dit niet, dan gaat je lichaam spieren afbreken om energie uit de spiereiwitten te gebruiken voor basale lichaamsfuncties. Je lijf is erop gebouwd om te overleven, en het laten kloppen van je hart is nou eenmaal belangrijker om te overleven dan het hebben van voldoende spierweefsel…

Ik begrijp dat het heel verleidelijk kan zijn: een poosje heel weinig eten en snel veel kilo’s verliezen. “Wat maakt het nou uit of die kilo’s uit vetweefsel of spierweefsel bestaan”, zou je kunnen denken. “Als het er maar af is” Toch?

Waarom je nooit een crashdieet moet volgen!

Het grote nadeel hiervan is, dat een verminderde spiermassa ook een lager basaalmetabolisme betekent. Spierweefsel is in tegenstelling tot vetweefsel actief weefsel, dat continu vernieuwd wordt. Spierweefsel verbrandt daardoor 24 uur per dag calorieën. Als je meer spiermassa hebt, verbrand je de hele dag door meer calorieën, zelfs als je slaapt. Spierweefsel kun je opbouwen door krachttraining en het eten van voldoende eiwitten.

Als je spiermassa door het volgen van een crashdieet deels afgebroken is, dan verbrand je na het volgen van dit dieet nog minder calorieën dan eerst. Je moet dus nóg minder gaan eten om op gewicht te blijven. Meestal lukt dit niet, gaan mensen opnieuw op een crashdieet en wordt de stofwisseling (metabolisme) nóg verder vertraagd. Op gewicht blijven is dan bijna onmogelijk en het jojo-effect wordt steeds erger. Ontzettend frustrerend voor de betreffende persoon die hier op den duur natuurlijk moedeloos van wordt. Jammer genoeg is dit wat er in de praktijk heel vaak gebeurt.

Verkeerde adviezen

Dit wordt mede veroorzaakt door verkeerde adviezen en ideeën over wat gezonde voeding is. Ook diëtisten en andere gezondheidsprofessionals zijn er jarenlang vooral op gericht geweest om caloriearme voeding te adviseren, zonder te kijken naar het belang van voldoende eiwitten in het voedingspatroon. Tot overmaat van ramp is een dergelijk caloriearme voeding vaak ook nog eens rijk aan koolhydraten en suikers. Koolhydraten en suikers zijn juist dikmakers.

Hoe kun je dan wel gezond afvallen?

Gelukkig weten we tegenwoordig wel beter. Wetenschappelijke onderzoeken laten zien wat écht belangrijk is voor snel en toch gezond afvallen: het volgen van een eiwitrijk en koolhydraatarm voedingspatroon onder persoonlijke begeleiding van een voedingscoach.

In plaats van eenvoudigweg minder calorieën te adviseren, hebben de diëtisten van PowerSlim bij het ontwikkelen van het programma rekening gehouden met de functie van de verschillende voedingsstoffen. Zo zijn koolhydraten en vetten hoofdzakelijk brandstoffen voor je lichaam, terwijl eiwitten bouwstof als hoofdfunctie hebben.

Eigenlijk is het heel logisch: om af te vallen moet je lichaam je reservebrandstof gaan verbranden: je lichaamsvet. Om die brandstof aan te spreken moet je dus met je voeding geen brandstoffen binnenkrijgen, dan dwing je je lichaam namelijk om op de reserve (je vet) over te stappen. Wanneer je bijna geen koolhydraten en vetten binnenkrijgt gaat je lichaam in de vetverbrandingsmodus, dit noemen we ketose. Je lichaam is dan een soort vetverbrandingsmachine geworden :).

Om te voorkomen dat je spiereiwitten gaat verbranden moet je wel de juiste hoeveelheid bouwstoffen (eiwitten) eten. Laat je hierbij helpen door een voedingscoach. Zo zorg je ervoor dat je lichaam goed gevoed wordt, je lijf gaat niet op de spaarstand omdat er voldoende bouwstoffen binnen komen. In combinatie met een uitgebalanceerd vitamine- en mineralenpreparaat weet je zeker dat je alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt.

Ondanks het snelle gewichtsverlies is dit dus géén crashdieet omdat je geen spiermassa verliest. Je stofwisseling blijft hoog waardoor je na het volgen van het programma makkelijker op gewicht kunt blijven. De voedingscoach helpt je hier ook bij door samen met jou een gezond voedingspatroon samen te stellen dat bij jou past. Ook kijken jullie samen naar oplossingen voor jouw eventuele valkuilen. Deze begeleiding gaat door tot een jaar na het behalen van je streefgewicht.